Natuur en milieu staan bij de meeste initiatiefnemers van een windpark hoog in het vaandel. Logisch dus dat je vogelslachtoffers door windturbines zoveel mogelijk wilt voorkomen – nog los van de wettelijke verplichtingen. Een vogeldetectiesysteem helpt hierbij. Senne Koetsier, operationeel beheerder bij Green Trust, legt uit hoe het werkt. 

Windturbines zorgen maar voor een klein deel van de vogelsterfte. Het aantal vogelslachtoffers in het verkeer of door bijvoorbeeld katten op strooptocht ligt vele malen hoger. Toch is voorkomen natuurlijk altijd beter. Bij zeldzame soorten zoals de zeearend is dit ook een verplichting volgens de Wet natuurbescherming. Senne: “Zeearenden zijn er maar een stuk of 70 die permanent in Nederland verblijven. Daar moeten we zuinig op zijn. Gelukkig kun je met een vogeldetectiesysteem de kans op vogelslachtoffers rond een windpark vele malen kleiner maken.” 

Camera detecteert vogels en vliegpatronen 

Windpark Krammer – een burgerwindinitiatief waarbij Green Trust nauw betrokken is - was in Nederland het eerste windpark dat gebruik maakte van een detectiesysteem om vogelslachtoffers te voorkomen. “Inmiddels heeft Green Trust zelf twee windparken uitgerust met een vogeldetectiesysteem: Kroningswind en Oostflakkee”, vertelt Senne. “Het systeem bestaat uit camera’s, die de grootte van vogels en de vliegpatronen waarnemen. Met behulp van AI kun je uit deze gegevens afleiden of de kans bestaat dat een vogel door de rotorbladen vliegt. In zo’n geval wordt de turbine stilgezet tot de vogel voorbij is.” 

Het detectiesysteem signaleert drie zeearenden die langs vliegen (gemarkeerd met rode stipjes)

Zoeken naar de juiste balans 

Het installeren en afstellen van het systeem vereist de nodige kennis en zorgvuldigheid. “We werken hierbij samen met de ontwikkelaar van het gekozen detectiesysteem.” geeft Senne aan. “Maar ook met betrokken natuurorganisaties of een ecoloog. Je moet onder andere rekening houden met de soorten vogels en met de omgeving. Want het maakt natuurlijk veel uit of de windturbines bij een industrieterrein staan of bij een broedplek of rustgebied voor vogels op hun jaarlijkse trektocht. Bij het afstellen is het de kunst om een goede balans te vinden, waarbij de turbine stopt als het moet, maar niet te vaak stil staat. Bij Kroningswind bijvoorbeeld stopten de rotorbladen ook bij de naderende vliegtuigen die opstegen van of gingen landen op het nabijgelegen Rotterdam Airport. Uiteindelijk kom je tot een instelling die zoveel mogelijk recht doet aan alle belangen. Nul vogelslachtoffers is niet mogelijk, maar een reductie met 95% is haalbaar.” 

Draagvlak creëren 

Een vogeldetectiesysteem is niet alleen een goede manier om te voldoen aan de eisen van de Wet natuurbescherming. Het helpt ook bij het creëren van draagvlak voor een project. Senne: “Dat je er alles aan doet om slachtoffers onder vogels te voorkomen, zorgt vanzelfsprekend voor meer goodwill. Bij de ontwikkeling van een nieuw windpark laat je hiermee zien dat je de beste intenties hebt. Is de ontwikkelfase al achter de rug? Ook tijdens de bouw kun je een detectiesysteem nog goed inpassen. Zelfs als je windpark al gerealiseerd is, vormt het een toegevoegde waarde.” En hoe zit het met beheer en onderhoud? “Zeker bij de nieuwste systemen valt dat reuze mee”, geeft Senne aan. “Meestal is het een kwestie van de camera’s schoonmaken en af en toe het vervangen van een camera- of analyse-unit. Makkelijk mee te nemen dus tijdens de jaarlijkse inspectie van de windturbine.” 

Benieuwd naar de mogelijkheden van een vogeldetectiesysteem? Bij Green Trust kun je terecht voor een advies dat past bij jouw project. Daarnaast nemen we graag de aanbesteding voor onze rekening én zorgen voor installatie en beheer. Neem gerust contact op!